ตับ เป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดในร่างกาย ทำหน้าที่ในการจัดการกับสารอาหารที่ดูดซึมเข้าจากลำไส้ สร้างสารต่างๆ เช่น สารประกอบที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน การแข็งตัวของเลือด และทำลายสารพิษที่รับประทานเข้าไป
และถ้าพูดถึงมะเร็งตับ โรคที่อยู่ในกระแสอยู่ตอนนี้ ถือว่าเป็นมะเร็งอีก 1 ชนิดครับ ที่พบได้บ่อยมากๆ และ พบได้ในเพศชาย มากกว่าเพศหญิง ซึ่งสาเหตุอาจมาได้มาก คนที่มีไวรัสตับอักเสบมาก่อน เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดบี ไวรัสตับอักเสบชนิดซี เป็นมาระยะหนึ่งจะเป็นตับแข็ง และพัฒนาเป็นมะเร็งได้ คนที่ดื่มสุรา การกินอาหารที่มีอัลฟาท๊อกซินบ่อยๆ วิธีการที่จะติด อาจจะเกิดจากการคลอด การได้รับเลือด การร่วมเพศ การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
ซึ่งมะเร็งตับ ก็มีอยู่หลายประเภท
ชนิดที่เกิดกับตับโดยตรง (มะเร็งปฐมภูมิ) ในประเทศไทยพบมากมี 2 ชนิดคือ
มะเร็งชนิดเซลล์ตับ เป็นมะเร็งที่พบได้ทั่วทุกภาค
มะเร็งชนิดเซลล์ท่อน้ำดี เป็นมะเร็งที่พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ชนิดที่ลุกลามมาจากมะเร็งของอวัยวะอื่น (มะเร็งทุติยภูมิ) เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ และทวารหนักที่กระจายไปยังตับ
การดำเนินไปของโรค ก็มีอยู่ 4 ระยะ
ระยะที่ 1 : ก้อนเนื้อมะเร็งมีขนาดเล็ก และมีเพียงก้อนเนื้อเดียว
ระยะที่ 2 : มีการลุกลามของก้อนเนื้อเข้าหลอดเลือดในตับ และ/หรือ มีก้อนเนื้อหลายก้อน แต่ยังเป็นก้อนเล็กๆ
ระยะที่ 3 : ก้อนเนื้อมะเร็งโตมาก และ/หรือ ลุกลามเข้าเนื้อเยื่อข้างเคียงตับ และ/หรือ เข้าหลอดเลือดดำใหญ่ในท้อง และ/หรือ ลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้ตับ
ระยะที่ 4 : โรคมะเร็งแพร่กระจายตามกระแสโลหิต(เลือด) มักเข้าสู่ตับกลีบอื่นๆ และปอด แต่อาจเข้าสู่อวัยวะอื่นๆได้ เช่น สมอง และ/หรือ กระดูก หรือ แพร่กระจายยังต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ไกลออกไปจากตับ เช่น ในช่องท้อง หรือ บริเวณไหปลาร้า
โรคมะเร็งตับมีอาการอย่างไร?
อาการของโรคมะเร็งตับ ที่พบบ่อย ได้แก่ ไม่มีอาการเมื่อเริ่มเป็นโรค แต่เมื่อโรคลุกลาม อาการที่พบได้บ่อย คือ แน่นอึดอัดท้อง ปวดท้องด้านขวาตอนบน(ตำแหน่งของตับ) อาจคลำตับได้ (ปกติคลำไม่ได้) เบื่ออาหาร กินไม่ได้ (จากน้ำในท้องกด/เบียดทับกระเพาะอาหาร) ผอมลง มีน้ำในท้อง หายใจเหนื่อยหอบจากน้ำในท้องดัน/กด/เบียดทับปอด และมีตัวและตาเหลือง และคันตามตัวมาก(จากการระคายต่อผิวหนังของสารสีเหลือง/น้ำดี ในเลือดที่เป็นสา เหตุให้ตัว/ตาเหลือง) ซึ่งมักเกิดจากโรคมะเร็งตับชนิดซีซีเอ
ร้ายแรงไหม?
โรคมะเร็งตับเป็นโรครุนแรงมาก และมักพบโรคในระยะรุนแรงเนื่องจากเมื่อเริ่มเกิดโรค มักไม่มีอาการ จึงเป็นสาเหตุให้พบแพทย์ล่าช้า
ป้องกันโรคมะเร็งตับได้อย่างไร?
การป้องกันโรคมะเร็งตับ คือ หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้ ดังกล่าวแล้ว และที่สำคัญ คือ รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน (สุขบัญญัติแห่งชาติ) เพื่อลดโอกาสติดเชื้อต่างๆ และ ไม่ดื่มสุรา/เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคตับแข็ง
นอกจากนั้น คนในถิ่นระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับ ควรพบแพทย์/พยาบาลขอรับการตรวจอุจจาระเพื่อตรวจหาไข่ของพยาธิใบไม้ตับ โดยความถี่ในการตรวจขึ้นกับคำแนะนำของแพทย์/พยาบาล เพื่อการรักษาโรคพยาธิใบไม้ตับก่อนเกิดอักเสบเรื้อรังของท่อน้ำดีซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงเนื้อเยื่อท่อน้ำดีไปเป็นมะเร็งได้
การตรวจสุขขภาพเป็นประจำ ก็เป็นส่วนหนึ่งในป้องกันโรคมะเร็งครับ ไม่ใช้แค่มะเร็งตับ แต่ยังรวมถึงมะเร็งชนิดอื่นๆ และโรคอื่นๆอีกด้วย
